Sociale zorg in het middeleeuwse Utrecht

Caritas, Latijn voor naastenliefde of liefdadigheid, is één van de belangrijkste christelijke deugden. De door Christus gehanteerde stelregel “heb uw naasten even lief als uzelf “ wordt overal in de Bijbel uitgewerkt. In het evangelie van Mattheüs wordt de beoefening van de Werken van Barmhartigheid ( Matt.25:35-36) als enige voorwaarde genoemd om het Rijk Gods te kunnen betreden. Daar zullen de mensen bij het Laatste Oordeel op worden afgerekend.  Tijdens de lezing en de excursie wordt ingegaan op de vraag hoe in Utrecht de naastenliefde in praktijk werd gebracht. Ook Utrechtse burgers vonden het tot hun christelijke plicht horen om op allerlei manieren hun naastenliefde te betonen. Er werden gasthuizen gebouwd zoals bijvoorbeeld het Bartholomeusgasthuis en het Sint Jobsgasthuis. Daarnaast was de verzorging van zieken een belangrijke taak voor kloosters als het Catharijneconvent. Ook de gilden en privé personen hadden in het Utrechtse stadsleven een belangrijke taak bij de zorg voor de behoeftige medemens. Men legde zich toe op huisvesting, voedseluitdeling, kleding, ziekenzorg en op het begraven van mensen. Tijdens de excursie gaan wij op zoek naar de vele – soms verborgen sporen – van deze sociale zorg in de stad.
Ik verzorg ook een aparte rondleiding (dus zonder lezing) door Utrecht over dit onderwerp

aaaa

“want ik heb honger geleden en gij hebt mij te eten gegeven” een van de zeven werken van Barmhartigheid. Meester van Alkmaar 1504. Rijksmuseum Amsterdam